Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Vendemarello
Sternbergia lutea
Amaryllidaceae
Autre noum : Vendumarello.
Noms en français : Vendangeuse jaune, Vendangeuse.
Descripcioun :Li vendemarello souvènt apelado croucus (mai que n'en soun pas), flourisson dins lis escoumbre e proche d'oustau, dóu tèms di vendèmi. Aquesto meno, coumuno, trachis en group, li fueio soun larjo (6 à 12 mm), plano e espesso. Li tepalo se tapon à la flourido.
Usanço :Li vendemarello fan de poulìdi flour d'autouno. Aleva acò, couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sternbergia
Famiho : Amaryllidaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Setèmbre à nouvèmbre
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Óuriero
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnardo
Ref. sc. : Sternbergia lutea (L.) Ker Gawl. ex Spreng., 1825